Kontent qismiga oʻtish

Mullagali Yaushev

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Mullagali Yaushev Axmetjanovich
Tavalludi 5-dekabr 1864-yil
Vafoti 1926-yil
Toshkent, SSSR

Mullagali Axmetjanovich (Gali Axmetovich) Yaushev (1864, Orenburg viloyati – 1926, Toshkent) tatar homiyi va jamoat arbobi, birinchi gildiya savdogari. Aka-uka Yaushevlar savdo uyi rahbari hamda savdogar Yaushevlar sulolasining vakili.

Tadbirkorligi

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Mullagali Yaushev Abdulvali Axmetjanovich Yaushevning ukasi boʻlib, akasining vafotidan keyin1906-yilda oilaviy korxonani boshqargan[1]. Yaushevlar kompaniyasining asosiy faoliyati sanoat va qishloq xoʻjaligi mahsulotlarini ishlab chiqarish bilan savdo qilishga qaratilgan edi.

Mullagali Yaushevning rahbarligi davrida „Aka-uka Yaushevlar“ savdo uyi bir nechta yirik zamonaviy savdo markazlarini qurdi: Troitsk (1911), Chelyabinsk (1913), Toshkent va Qoʻstanayda (1915)[2]. Troitskda bitta 4 qavatli binoning qurilishi 300 ming rublni tashkil etdi va uning xodimlari soni 125 kishiga yetdi[3].

1915-yilda Mullagali Yaushevga tijorat maslahatchisi unvoni berildi.

Ijtimoiy faoliyati

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Mullagali Yaushev Axmetjanovich 1906-yil yanvarda Peterburgda boʻlib oʻtgan Ikkinchi Butunrossiya musulmonlari qurultoyi delegati boʻlgan.

Tatar liberal harakati[4] va jadidchilik harakatining faol ishtirokchisi edi.

Axmetjanovich 19141917-yillarda Trinity City Duma va Trinity District Zemstvo Assambleyasi majlisining asosiy ovoz beruvchilari qatorida boʻlgan.

1917-yil oktyabr oyida Tatar-Bashkir milliy-madaniy muxtoriyatining milliy hukumati komissiyasi aʼzosi boʻlgan[5]. Shuningdek, uning fondiga 100 ming rubl xayriya qilgan[6].

Troitskdagi Mullagali Yaushev uyi, hozirda mintaqaviy ahamiyatga ega boʻlgan madaniy meros ob’ekti

Yaushev 19011906-yillarda Troitsk musulmonlar xayriya jamiyatining faxriy aʼzosi va 1907–1917-yillarda esa uning raisi boʻlgan. 1901-yilda gʻaznachi etib saylandi. U musulmonlar uyi ijroiya komissiyasini boshqargan[7].

Mullagali Yaushev 1909-yilda Qoʻstanaydagi musulmon xayriya jamiyati, 1914-yilda esa boshlangʻich taʼlim muassasalari oʻquvchilariga gʻamxoʻrlik qilish uchun „Trilistnik“ jamiyati asoschilaridan biri boʻlgan.

1914-yilda oilasi bilan Troitskda ayollar madrasasini tashkil etadi[8].

Yaushev Sankt-Peterburgda sobor masjidi qurilishi uchun 1 ming rubl xayriya qildi.